AutoWeek bestaat 25 jaar. Hoera! Dat moet gevierd worden. Hoe kun je dat als blad beter doen dan met een heruitgave van het allereerste nummer uit begin 1990? Zo gezegd, zo gedaan. Op de cover van het jubileumnummer en dus ook van AutoWeek Nummer 1 staat de toen net opgefriste Alfa 33. Met als extra aanbeveling: ”Eerste Rijtest”. Verder lees ik. ”Redacteur Willem van den Elskamp kruipt achter het stuur van de Alfa 33”. Was dat wel zo?
Panorama
Hier volgt het ware verhaal. We gaan terug in de tijd. Uit mijn dagen als redacteur bij het VNU-prestigeblad WoonSignatuur (1977/1978) kende ik Arno Böckling, destijds redacteur van het populaire weekblad ’Panorama’. Tijdens een voetbalwedstrijd van Altius tegen DOSC heb ik op 4 oktober 1977 de enkelbanden van mijn rechtervoet zwaar beschadigd. Na een paar weken krijg ik loopgips. Daarmee strompel ik tijdens de middagpauze op de burelen van het VNU-pand in Haarlem Schalkwijk naar de journalistenkroeg ’The Little Lord’ in het aanpalende winkelcentrum. Er wordt veel gelachen. Arno vertelt onder grote hilariteit welke briljante fotobijschriften hij ’s morgens weer heeft verzonnen voor de ’Pano’. We drinken Jägermeister. Als iedereen een rondje geeft, kom je toch weer behoorlijk aangeschoten terug op de derde etage van het VNU-bolwerk aan de Ceylonpoort Nummer 1.
Story
In diezelfde tijd leer ik ook Arie Blokland kennen, destijds redacteur bij het zojuist met veel succes gelanceerde roddelblad ’Story’. Arno en Arie kom ik in de jaren ’80 regelmatig tegen in het journalistieke metier. Arno gaat tijdens de persreizen van de auto-importeurs regelmatig mee als verslaggever van Panorama. Showbizz-redacteur Arie blijf ik tegenkomen in de journalistiek bij allerlei evenementen. Zoals wanneer ik als medewerker van de mannenbladen ’Rits’ en ’Aktueel’ bij artiesten-optredens en filmpremières acte de présence geef. In die hoedanigheid houd ik bijvoorbeeld de eerste wankele schreden op de bühne van de rondborstige zangeres Vanessa in de gaten. Tja, iemand moet het doen…
AutoBild
We belanden in 1989. In de kringen van de autojournalisten gaat het gerucht dat VNU de rechten heeft verworven om het succesvolle Duitse autoblad ’AutoBild’ in Nederland en Vlaanderen te mogen gaan uitgeven. Arno Böckling en Arie Blokland worden genoemd als twee van de mannen die de kernredactie van AutoWeek gaan vormen.
Als freelance-journalist moet je natuurlijk altijd proberen je werkterrein te verbreden. Bij een persbijeenkomst eind 1989 loop ik zowel Arie als Arno tegen het lijf. Ik vraag of ik wat voor hen – lees voor AutoWeek – kan betekenen. We nemen wat aspecten door. Beide heren weten dat ik een aardig mondje Italiaans spreek. Dus is de vraag: stel dat we teksten uit Italië krijgen van ons zusterblad ’Auto-Oggi’, kun jij die dan vertellen? ”Si, naturalmente, signori”.
We spreken af dat als er Italiaanse autotesten of andere teksten voor AutoWeek naar het Nederlands vertaald en bewerkt moeten worden, dat ze mij dan vragen of ik tijd en zin heb.
Auto-Oggi
Begin 1990 is het zover. AutoWeek belt: we hebben hier een te(k)st van Auto-Oggi over de vernieuwde Alfa 33, wil je die als de wiedeweerga vertalen en bewerken voor ons eerste nummer? OK, laat maar komen die tekst: de fax begint te ratelen.
Vervolgens zit ik de hele nacht te vertalen en de tekst op te leuken. Met natuurlijk een woordenboek onder handbereik. Als ik een zin niet helemaal begrijp, bel ik even met mijn beste vriend Douwe Walinga, met wie ik in de jaren ’70 Italië onveilig maakte, die me met enige rake suggesties verder helpt. Als ik een zin lees waarvan ik helemaal niet snap wat mijn Italiaanse collega precies bedoelt: is het nou positief of wellicht ironisch negatief, dan laat ik die zin gewoon weg. Niemand die het merkt…
’s Morgens vroeg alle tekst op een floppy gezet. Nota gemaakt: 650 gulden, als ik me goed herinner. Niet slecht betaald. Evenmin extreem goed. Gewoon het tarief dat ik ook berekende voor de toeristische verhalen in de bladen van Fred van der Vlugt’s uitgeverij ’Wereld Op Wielen’, als ’Ford Magazine’, ’Renault Revue’, ’Quadrifoglio’, ’EuroCard Magazine’, enz..
In vliegende vaart naar Haarlem. Waar ik ontdek dat de redactie van AutoWeek in het VNU-hoofdkantoor op precies dezelfde plek zit als waar ik 12,5 jaar eerder met de redactie van WoonSignatuur het mooiste woonblad van Nederland zat te maken.
Autovisie
AutoWeek Nummer 1 komt op de markt: prijs één gulden. Meteen schiet de oplage door de honderdduizend grens. VNU tevreden; Arie en Arno laten weten blij te zijn met mijn vertaling. Ik krijg het blad opgestuurd en lees ”Avanti, de eerste rijtest met de opgefriste Alfa 33”. Plus de toevoeging: ”Door Willem van den Elskamp”.
Deze reportage valt niet goed bij de andere autobladen. Hoofdredacteur Nico de Jong van ’Autovisie’ belt woedend met Hans Vervoorn, de PR-manager van Alfa Romeo Nederland. ”Hoe is het mogelijk dat die (**##^^!! censuur…) Van den Elskamp al met de nieuwe Alfa 33 heeft gereden en wij niet??!!. Hans Vervoorn zegt dat, voor zover hij weet, er nog geen enkele Nederlandse autojournalist in de nieuwe 33 heeft gezeten.
(Klopt want de introductie voor de vaderlandse pers vindt twee weken later plaats in Marbella: heerlijk gegolfd in Mijas herinner ik me…Bladmanager Meinard Carper van AutoWeek is later via het destijdse golfclubje van Alfa-voorlichter Hans Vervoorn nog een golfvriend van mij geworden. Het één heeft overigens niks met het andere te maken.).
Uiteraard is dit misverstand ontstaan door de vermelding bij het artikel van ”Door Willem van den Elskamp” in plaats van – wat juist zou zijn geweest – ”Vertaald door Willem van den Elskamp”. Maar ja, dat vond AutoWeek natuurlijk weer niet leuk genoeg. Valt te billijken.
NieuwsNet
Conclusie: het eerste nummer van AutoWeek zorgt meteen voor ophef. Dat is goed als je een nieuw blad in de markt zet. Ik herinner me nog dat we begin 1979 op de redactie van NieuwsNet, zo’n andere VNU-prestigeblad, naarstig op zoek waren naar een grote primeur. Bladmanager Dick Hendrikse, de ’uitvinder’ van Story, kwam op de proppen met het bericht dat de dochter van Willem Aantjes (de ARP-fractievoorzitter in de Tweede Kamer was na beschuldigingen door Lou de Jong net afgetreden wegen SS-lidmaatschap in WO II) ’Germanistiek’ studeerde. Zo hoog was de nood gestegen. We hebben er niks meegedaan.
Uiteindelijk hadden we op de cover van NieuwsNet Nummer 1, zo ongeveer als enige blad ter wereld, een foto van Baktiar, de nieuwe president van Perzië/Iran ná het vertrek van de sjah en vóór de komst van de ayatollah.
Dit had weinig effect voor de oplage. Maar dat kwam vooral door het slechte weer. Begin februari 1979 was zo ongeveer de ergste koude periode die we in Nederland in de vorige eeuw hebben meegemaakt. Ik herinner me nog de persdag van de AutoRAI 1979 waarbij ik door de sneeuw moest ploegen om het Europaplein te bereiken. Niettemin was dit een gedenkwaardige persdag omdat Hyundai er z’n Nederlandse debuut maakte met de Pony, een ontwerp dat bij Giugiaro/ItalDesign nog in een laatje was blijven liggen nadat Giugiaro de eerste generatie Golf had mogen ontwerpen. We dwalen af.
Wat is de conclusie van mijn betoog? Wel: ”Redacteur Willem van den Elskamp kruipt achter het stuur” is dus een tikkeltje bezijden de waarheid. Dat kan ik nu, 25 jaar na dato, wel opbiechten. Want eerlijk gezegd had ik die hele auto nooit gezien. Pas twee weken later bij de introductie in Zuid-Spanje ”kroop ik voor ’t eerst achter het stuur”.
Hopelijk is deze ’misdaad’ nu wel verjaard. Hoewel ik er eigenlijk niks aan kon doen. Wat mij betreft had er gerust mogen staan: ”Vertaald door WVDE”.
Toen ik afgelopen maandag (16 maart 2015) bij de persinfo-dag voor AutoRAI 2015 met Stefan Vermeulen en Niek Schenk, twee huidige AutoWeek-redacteuren, over de jubileum-editie van AutoWeek Nummer 1 sprak en dit voorval toelichtte, schoten beide jongelui in de lach. Stefan Vermeulen wist zich nog te herinneren dat hij als blaag het eerste nummer van AutoWeek destijds kocht voor één gulden. Niet wetende dat het omslagverhaal over de ”Eerste Rijtest” met de Alfa 33 vooral een lokkertje was, waarvoor de vertaler een keurig bedrag opstreek en er 25 jaar later nog een vrolijke column over kan tikken. Avanti!
